نشانه های بیماری سل
میکروب عامل بیماری سل از راه های تنفسی منتقل می‌شود و با وارد شدن به ریه ها ،ضایعه اولیه را ایجاد می کند، که از طریق خون و عروق لنفاوی منت
صفحه اصلی / مطالب و مقالات / رادیولوژی مرکزی اصفهان / درباره بیماری سل چه می دانید؟درباره بیماری سل چه می دانید؟
سل یک بیماری عفونی است که به طور معمول توسط باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس (MTB) ایجاد می‌شود. میکروب عامل این ایجاد کننده این بیماری از طریق راه‌های تنفسی منتقل می‌شود. این میکروب با وارد شدن به ریه‌ها، ضایعه اولیه را ایجاد می‌کنند. این بیماری از طریق جریان خون و عروق لنفاوی می‌تواند مستقیماً به دیگر قسمت‌های بدن راه یابد و اعضای دیگر را درگیر کند. از آنجا که علت اصلی ایجاد این بیماری، باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس میباشد، می‌تواند به راحتی از راه‌های مختلف در هوا منتشر شود. در صورتی که فرد مبتلا، سرفه کند یا عطسه بزند می تواند این باکتری را در هوا منتشر نماید. حدود 10 درصد از عفونت‌های نهفته سل، به فرم فعال آن تبدیل می‌شوند که در صورت عدم درمان، ممکن است موجب مرگ مبتلایان شود. در درمان سل، از آنتی‌بیوتیک برای از بین بردن باکتری‌ها استفاده می‌شود. درمان مؤثر سل، به دلیل ساختار غیرمعمول و ترکیب شیمیایی دیواره سلول مایکوباکتریوم که مانع ورود داروها است، بسیاری از آنتی‌بیوتیک‌ها را بی اثر می‌کند و دشوار خواهد بود. بهتر است که سل فعال با ترکیبی از چندین آنتی‌بیوتیک برای کاهش خطر ایجاد مقاومت به آنتی‌بیوتیک در باکتری‌ها درمان شود. مثبت بودن آزمایش برای باکتری سل نیز نیاز به عکس برداری از قفسه سینه دارد. اگر مبتلا به سل فعال باشید، نتیجه این آزمایش معمولاً غیرطبیعی خواهد بود و احتمالاً تصویربرداری، ناحیه ای سایه دار را نشان میدهد.
بیماری سل چیست؟
بیماری سل، یک بیماری عفونی باکتریایی است که از طریق وارد شدن قطرات ریز پخش شده در هوا، توسط سرفه یا عطسه فرد مبتلا منتشر می‌شود. بیماری سل جزء دسته بیماریهای تنفسی است و به‌طور مستقیم، ریه را درگیر می‌کند؛ ولی در موارد حاد، عوارضی را برای دیگر اعضای بدن مانند غدد، شکم، استخوان‌ها و سیستم عصبی به همراه دارد.
علت ابتلا به بیماری سل
سل ناشی از باکتری است که از طریق قطرات میکروسکوپی منتشر شده در هوا از فردی به فرد دیگر منتقل می شود. این می تواند هنگامی اتفاق بیفتد که فردی مبتلا به سل، درمان نشده، سرفه، صحبت کند، عطسه کند یا تف کند. اگرچه سل مسری است؛ اما گرفتن آن آسان نیست. احتمال ابتلا به بیماری سل از شخصی که با او زندگی می کنید یا با او کار می کنید بسیار بیشتر از فرد غریبه است. بیشتر افراد مبتلا به سل فعال که حداقل دو هفته تحت درمان دارویی مناسب بوده اند دیگر مسری نیستند.
اچ آی وی و سل:
از دهه 1980، به دلیل شیوع HIV، ویروس عامل ایدز، تعداد موارد سل به طرز چشمگیری افزایش یافته است. عفونت با اچ آی وی سیستم ایمنی بدن را سرکوب می کند و کنترل بدن برای باکتری های سل را دشوار می کند. در نتیجه، افراد مبتلا به HIV چندین برابر بیشتر از افرادی که HIV مثبت ندارند، به سل و پیشرفت از بیماری نهفته به بیماری فعال مبتلا می شوند.
علائم بیماری سل
سرفه ای که سه هفته یا بیشتر طول بکشد.
سرفه کردن خون
درد قفسه سینه، یا درد همراه با تنفس یا سرفه
لاغری ناخواسته
خستگی
تب
عرق شبانه
لرز
از دست دادن اشتها
سل همچنین می تواند سایر قسمت های بدن شما، از جمله کلیه ها، ستون فقرات یا مغز را تحت تأثیر قرار دهد. هنگامی که سل خارج از ریه های شما رخ می دهد، علائم و نشانه ها با توجه به اندام های درگیر متفاوت است. به عنوان مثال، سل ستون فقرات ممکن است به شما کمردرد دهد و سل در کلیه ها ممکن است باعث ادرار خون شود.
انواع بیماری سل
اگرچه بدن شما ممکن است باکتریهای عامل سل را در خود جای دهد؛ اما سیستم ایمنی بدن شما معمولاً می تواند مانع بیماری شما شود. به همین دلیل، پزشکان سل را به دو نوع تقسیم می نمایند:
سل نهفته
در این شرایط، بیمار به عفونت سل مبتلا است؛ اما باکتری ها در بدن فرد در حالت غیر فعال باقی می مانند و علائمی ایجاد نمی کنند. سل نهفته که به آن عفونت سل یا سل غیرفعال نیز گفته می شود، مسری نیست. این بیماری می تواند به سل فعال تبدیل شود، بنابراین درمان برای فرد مبتلا به سل نهفته و کمک به کنترل شیوع سل مهم است. تخمین زده می شود که 2 میلیارد نفر سل نهفته داشته باشند.
سل فعال
این شرایط باعث بیماری فرد می شود و در بیشتر موارد به دیگران نیز سرایت می کند. ممکن است در چند هفته اول پس از آلوده شدن به باکتری سل رخ دهد یا ممکن است سالها بعد اتفاق بیفتد.
عوامل خطر سل
هر کسی می تواند به بیماری مبتلا شود؛ اما عوامل خاصی می توانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند، از جمله:
ضعف سیستم ایمنی بدن: یک سیستم ایمنی سالم اغلب با موفقیت با باکتری این بیماری مبارزه می کند. با این حال، چندین بیماری و داروها می توانند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کنند، از جمله HIV/AIDS، دیابت، بیماری شدید کلیه، برخی سرطان ها، درمان سرطان مانند شیمی درمانی، داروهای جلوگیری کننده از رد اعضای پیوندی، برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان آرتریت روماتوئید، بیماری کرون و پسوریازیس، سوء تغذیه یا وزن کم بدن
سفر یا زندگی در مناطق خاص: در صورت زندگی، مهاجرت یا سفر به مناطقی با نرخ بالای سل، خطر ابتلا به این بیماری بیشتر است. مناطقی شامل: آفریقا، آسیا، اروپای شرقی، روسیه و آمریکای لاتین
عوامل دیگر:
استفاده از تنباکو: مصرف دخانیات خطر ابتلا به این بیماری و مرگ ناشی از آن را تا حد زیادی افزایش می دهد
اشتغال در بخش مراقبت های بهداشتی: تماس منظم با افراد بیمار شانس قرار گرفتن در معرض باکتری سل را افزایش می دهد. استفاده از ماسک و شستشوی مکرر دست ها خطر ابتلا را تا حد زیادی کاهش می دهد.
تماس با فردی که مبتلا به سل است: تماس نزدیک با فرد مبتلا به سل خطر بیماری شما را افزایش می دهد.
روشهای تشخیص بیماری سل
قبل از انجام هرگونه تستی، پزشک مواردی مانند بررسی سابقه‌ی بیماریهای قبلی و معاینه‌ی فیزیکی را انجام میدهد.
۱. آزمایش خلط
از آنجا که سل می‌تواند نهفته یا فعال باشد، تشخیص قطعی سل با استفاده از کشت خلط انجام می‌شود. دریافت جواب این تست، ۴ تا ۸ هفته به طول می‌انجامد.
۲. تست سل (تست مانتو)
تست پوستی سل که اصطلاحاً به آن تست پوستی توبرکولین یا PPD نیز گفته‌می‌شود، آزمایشی است که برای تعیین اینکه آیا کسی سیستم ایمنی بدن در مقابل باکتری مسبب سل، پاسخ ایمنی ایجاد‌کرده‌است یا خیر. این آزمایش شامل تزریق توبرکولین (عصاره‌ی ساخته‌شده از باکتری از‌بین‌رفته) به پوست است. در حدود ۴۸ تا ۷۲ ساعت پس از تزریق، پوست از نظر ورم بررسی می‌شود. اگر در محل تزریق PPD روی پوست، جوشی با اندازه‌ی بیش از ۵ میلی‌متر ایجاد‌شده‌باشد، تست مثبت تلقی می‌شود. در افرادی که اکنون مبتلا به سل هستند، افرادی که در گذشته در معرض آن بوده باشد یا افرادی که واکسن ب‌ث‌ژ علیه سل دریافت کرده‌باشند، پاسخ تست می‌تواند مثبت باشد. این آزمایش می‌تواند نتایج مثبت کاذب داشته‌باشد (به خصوص در افرادی که با واکسن ب‌ث‌ژ برای سل واکسینه شده‌اند). نتایج منفی کاذب می‌تواند در بیمارانی که نقص ایمنی دارند، ایجاد شود.
۳. آزمایش خون
برای تأیید یا رد سل پنهان یا فعال ممکن است از آزمایش خون استفاده شود. در این آزمایشات از فناوری پیشرفته‌ای برای اندازه‌گیری واکنش سیستم ایمنی بدن در برابر باکتری سل استفاده شده‌است. علاوه بر این، ممکن است از یک آزمایش PCR (واکنش زنجیره‌ای پلیمراز) برای شناسایی آنتی‌ژن‌های سطح باکتری سل استفاده‌شود.
۴. آزمایشات تصویربرداری از ریه
آزمایش دیگر، عکس اشعه‌ی ایکس از قفسه‌ی سینه و سی‌تی‌اسکن ریه است که می‌تواند شواهدی از عفونت ریه را نشان‌دهد.
درمان سل
سل یک بیماری قابل درمان است. همه‌ی افراد مبتلا به سل، بدون توجه به فعال یا نهفته‌بودن بیماری، به درمان نیاز دارند. مصرف آنتی‌بیوتیک برای یک دوره‌ی ۶ تا ۹ ماهه می‌تواند این بیماری را از بین ببرد. چندین آنتی بیوتیک مختلف برای درمان این بیماری استفاده‌می‌شود؛ زیرا برخی از اشکال سل در برابر آنتی‌بیوتیک‌های خاصی مقاوم هستند. درمان سل به نوع عفونت سل و حساسیت دارویی باکتری بستگی دارد. برای درمان سل، از داروی ضد‌سل استفاده می‌شود. این داروها عبارتند از:
ایزونیازید (INH)
ریفامپین (RIF)
ریفاپنتین (RPT)
اتامبوتول (EMB)
پیرازینامید.
آنتی‌بیوتیک‌های تزریقی مانند:
آمیکاسین
کاپرئومایسین
کانامایسین
بداکویلین
اتیونامید
اسید پارا آمینو سالیسیلیک
عوارض ابتلا به سل
سل بدون درمان، می تواند کشنده باشد. بیماری فعال درمان نشده معمولاً ریه های شما را تحت تأثیر قرار می دهد؛ اما می تواند سایر قسمت های بدن شما را نیز تحت تأثیر قرار دهد. عوارض سل عبارتند از:
درد ستون فقرات: کمردرد و سفتی از عوارض شایع سل هستند.
آسیب مفصل: آرتریت ناشی از سل (آرتریت سلی) معمولاً باسن و زانو را درگیر می کند.
تورم غشاهای پوشاننده مغز (مننژیت): این عارضه می تواند باعث سردرد دائمی یا متناوب شود که برای هفته ها رخ می دهد و تغییرات ذهنی احتمالی را ایجاد می کند.
مشکلات کبدی یا کلیوی: کبد و کلیه ها به فیلتر کردن مواد زائد و ناخالصی ها از جریان خون کمک می کنند. سل در این اندام ها می تواند عملکرد آنها را مختل کند.
اختلال های قلبی: به ندرت، سل می تواند بافت هایی را که قلب شما را احاطه کرده اند، آلوده کند و باعث التهاب و تجمع مایعات شود که ممکن است در توانایی قلب شما برای پمپاژ مؤثر اختلال ایجاد کند. این وضعیت که تامپوناد قلبی نام دارد، می تواند کشنده باشد.
اگر ساکن اصفهان هستید می‌توانید برای انجام سونوگرافی رحم جهت تشخیص بیماریهای زنان، به رادیولوژی مرکزی اصفهان مراجعه نمایید و از خدمات تخصصی و ریپورت های دقیق این مرکز برخوردار شوید. لطفا جهت هماهنگی و روزرو نوبت با شماره تلفن 32202762 - 031 تماس حاصل فرمایید.
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شمس ابادی، روبروی عیسی بن مریم، ساختمان صبا
تلفن : 32202762 - 031
نظرات کاربران درباره این مطلب :برای متن پیام فقط از حروف فارسی استفاده کنید .
این فرم صرفا جهت دریافت نظرات ، پیشنهادات و انتقادات کاربران در مورد مطلب فوق میباشد .
به سوالات پزشکی در این بخش پاسخ داده نمیشود .
از ارسال پیام های تبلیغاتی در این بخش خودداری نمایید .
حداکثر طول مجاز برای متن پیام 500 کاراکتر است .
نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :